Lễ giỗ tổ thập nhị gia tiên

Sáng 2/12 (tức 15/10 âm lịch) tại khu di tích lịch sử văn hóa và danh thắng quốc gia đền Cao, xã An Lạc, thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương, Ban Quản lý Di tích Chí Linh phối hợp với UBND xã An Lạc tổ chức lễ giỗ tổ thập nhị gia tiên.
Dự lễ giỗ có các đồng chí Nguyễn Văn Huỳnh, Ủy viên Ban Thường vụ thị ủy, Phó Chủ tịch UBND thị xã Chí Linh; Nguyễn Minh Thắng, thị ủy viên, Trưởng Ban Quản lý Di tích thị xã Chí Linh; lãnh đạo một số phòng, ban, ngành của thị xã Chí Linh; lãnh đạo xã An Lạc; đại diện 12 dòng họ ở An Lạc, cùng nhiều người con quê hương An Lạc đang sinh sống, làm việc trong và ngoài thị xã Chí Linh.

Ông Mạc Thành Cốc, Chủ tịch UBND xã An Lạc trong diễn văn lễ dâng hương giỗ tổ thập nhị gia tiên đã nói về sự ra đời của 12 dòng họ ở An Lạc. Theo truyền thuyết, vào thời Bắc thuộc, nước ta lúc đó chỉ là một quận của phương Bắc có tên là quận Giao Chỉ. Lúc bấy giờ người phương Bắc muốn đồng hóa dân tộc ta bằng chính sách dã mãn “sát phu hiếp phụ”. Chúng muốn giết hết đàn ông Giao Chỉ để làm mất đi nòi giống Việt. Cũng như bao miền quê khác, những người đàn ông ở Dược Đậu Trang (nay là thôn Đại, xã An Lạc) cũng chịu chung cảnh đó, bị truy lùng và bị giết hại dã man. Khi ấy bao quanh giếng Chùa Tháp có một rừng dứa dại um tùm, khi quân giặc phương Bắc cùng đàn chó săn hung dữ đến đây truy lùng và tàn sát đàn ông trong vùng thì có một người đàn ông đã kịp trốn vào rừng dứa dại. Chó săn đánh hơi người rồi sục sạo sủa vang trong rừng dứa, bọn giặc phạt dứa dại tiến lại gần bụi dưa dại nơi người đàn ông ẩn láu. Giữa thời khắc nguy hiểm đó, bất ngờ có con cáo nhảy ra từ bụi dứa, bầy chó săn vụt đuổi theo con cáo, bọn giặc thấy vậy rút lui để lại người đàn ông bị thương đang đau quằn quại trong bụi dứa.
Chiếm được đất, giết hết đàn ông Giao Chỉ rồi, bọn giặc chọn 12 thiếu nữ xinh đẹp giao nhiệm vụ trồng hoa trên đất này với ý định nếu cây sống, nở hoa, kết trái thì sẽ ở lại định cư, nếu cây chết chứng tỏ đất cằn, không có sức sống, không mưu sinh được sẽ rút đi. 12 cô gái đã tìm loại hoa Dành Dành từ trong núi mang về để trồng, các cô phát hiện ra người đàn ông trong rừng dứa dại và bí mật nuôi giấu ông. Người đàn ông này bày kế cho các cô gái, hàng ngày tưới hoa bằng nước nóng nhưng tưới từ xa. Bọn giặc thấy cây hoa ngày nào cũng tưới nhưng cây cứ hèo dần rồi chết. Bọn giặc thấy vậy cho rằng đất này cằn cỗi, không có sinh khí nên thu dọn đồn trại bỏ đi. 12 cô gái trồng hoa trở thành vợ của người đàn ông bị thương trong bụi dứa dại thông minh, gan dạ, mưu trí kia. Con cái sinh ra lấy họ mẹ từ đó hình thành nên 12 dòng họ gồm: Họ Dương, Nguyễn, Cao, Mạc, Phạm, Hoàng, Tạ, Bùi, Đào, Đỗ, Lê, Lỗ sinh sống quần tụ tại Dược Đậu Trang.
Vậy 12 dòng họ phát tích trên đất này từ thời đó cứ sinh sôi phát triển không ngừng vươn xa khắp mọi miền đất nước. Người đàn ông Giao Chỉ đó trở thành tổ tiên khai lập 12 dòng họ được phụng thờ trên một ban thờ dưới gốc lim cổ thụ tại di tích đền Cao. Ngày 15 tháng 10 âm lịch hàng năm là ngày giỗ tổ khai lập thập nhị gia tiên. Lễ vật truyền thống trong lễ giỗ tổ là thủ lợn, mâm xôi Dành Dành. Màu vàng của xôi Dành Dành gợi nhớ một loại hoa đã phải chết đi để cho 12 dòng họ được hình thành, phát triển.
Phát biểu cảm nghĩ nhân dịp về dự lễ giỗ tổ thập nhị gia tiên, ông Nguyễn Ngọc Quý một cán bộ nghỉ hưu, một người con của quê hương làng Đại đã xúc động khi về dự lễ giỗ tổ thập nhị gia tiên và ông vui mừng trước sự đổi thay của quê hương và trong sự đổi thay đó, người dân vẫn tiếp nối, giữ gìn truyền thống, văn hóa, lịch sử của quê hương. Ông Quý mong muốn người dân của quê hương tiếp tục đoàn kết, giữ gìn truyền thống quý báu đó để xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.
Tại lễ giỗ, đại diện 12 dòng họ dâng 12 mâm lễ trước hương án và sau các nghi lễ tế, các đại biểu và con cháu 12 dòng họ và nhân dân trong vùng đã thành kính dâng hương tưởng nhớ tổ tiên khai lập thập nhị gia tiên trên vùng đất này.
Dulichchilinh.com
Call: 093.880.2222

Tác giả bài viết: Kim Xuyến