Tưởng niệm 687 năm ngày viên tịch của Đệ nhị tổ Thiền phái Trúc Lâm Pháp Loa Tôn giả và công bố quyết định bia “Thanh Mai Viên Thông Tháp Bi” là bảo vật quốc gia.

Sáng 28 – 3 (tức ngày 1 – 3 âm lịch), tại chùa Thanh Mai (xã Hoàng Hoa Thám, thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương), Ban tổ chức lễ hội thị xã Chí Linh tổ chức lễ khai hội truyền thống chùa Thanh Mai, tưởng niệm 687 năm ngày viên tịch của Đệ nhị tổ Thiền phái Trúc Lâm Pháp Loa Tôn giả và đón nhận quyết định công nhận Bia “Thanh Mai Viên Thông Tháp Bi” là bảo vật quốc gia.
Dự lễ có Hòa thượng Thích Thanh Nhiễu, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam; Hòa thượng Thích Thanh Đạt, Viện Trưởng học viện Phật giáo Việt Nam tại Hà Nội; Thượng tọa Thích Thanh Vân, Ủy viên Hội đồng trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Phó Trưởng ban Thường trực, Ban trị sự giáo hội phật giáo việt Nam tỉnh Hải Dương; đồng chí Phạm Đình Phong, Phó Cục trưởng Cục Di sản Văn hóa, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Đặng Việt Cường, Ủy viên Ban thường vụ tỉnh ủy, Trưởng Ban Dân vận tỉnh ủy; Nguyễn Thị Việt Nga, Đại biểu Quốc hội, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Trần Văn Duyệt, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh; Nguyễn Đức Hóa, Phó Bí thư Thị ủy, Chủ Tịch UBND thị xã Chí Linh; Nguyễn Văn Huỳnh, Ủy viên Ban Thường vụ thị ủy, Phó Chủ tịch UBND thị xã, Trưởng Ban Tổ chức lễ hội; các đồng chí Uỷ viên Ban Thường vụ thị ủy cùng đại biểu đại diện cho các ban, ngành, đoàn thể tỉnh, thị xã Chí Linh, xã Hoàng Hoa Thám, các Tăng Ni phật tử, các báo, đài và đông đảo nhân dân du khách thập phương.
Tại lễ tưởng niệm, đồng chí Nguyễn Văn Huỳnh, Ủy viên Ban Thường vụ thị ủy, Phó Chủ tịch UBND thị xã, Trưởng Ban Tổ chức lễ hội đã lên đọc diễn văn ôn lại thân thế, cuộc đời sự nghiệp, công lao của Đệ nhị tổ Thiền phái Trúc Lâm Pháp Loa tôn giả đối với sự phát triển của Thiền phái Trúc Lâm nói riêng và Phật giáo Việt Nam nói chung.
Đại đức Thích Chí Trung, phó Trưởng Ban tổ chức lễ hội, trụ trì chùa Thanh Mai cung tuyên thân thế sự nghiệp của đệ nhị tổ Pháp Loa. Theo đó, đệ nhị tổ Pháp Loa tên tục là Đồng Kiên Cương, sinh ngày 7 – 5 năm Giáp Thân, niên hiệu Thiệu Bảo thứ 6 (1284) tại thôn Đồng Hòa, hương Cửu La, Nam Sách, nay thuộc phường Ái Quốc (TP Hải Dương).  Năm Hưng Long 13 (1304) Trần Nhân Tông thăm hương Cửu La, Đồng Kiên Cương đã ra bái yết.
Nhân Tông nhận thấy Kiên Cương là con người có đạo nhãn, nghĩa là có khả năng tu hành đắc đạo. Ông cho đi theo học đạo và đặt cho một cái tên mới là Hỷ Lao, nghĩa là người mang lại niềm vui. Hỷ Lại thông minh hiếu học, có nhiệt tâm với đạo Phật nên chỉ một năm sau, tại tăng viện Kỳ Lân (Chí Linh), ông được Điều Ngự đầu đà Trần Nhân Tông trao cho các bảo bối. Ngày 1 tháng Giêng năm Hưng Long 16 (1307), ông được trào quyền thừa kế sự nghiệp của Thiền Phái Trúc Lâm. Từ đó, ông trở thành vị tổ thứ 2 của thiền phái này.
Ngày mồng 5 – 2 năm Khai Hựu thứ 2 (1330), Pháp Loa đang giảng kinh tại thiền viện An Lạc thì đột nhiên mắc bệnh. Ngày 13, thiền sư về thiền viện Quỳnh Lâm (Đông Triều) tĩnh dưỡng đến ngày 19, bệnh của thiền sư trở nên trầm trọng. Thấy khó qua khỏi, Pháp Loa cho gọi Huyền Quang đến, trao cho những bảo bối mà 22 năm trước Trần Nhân Tông trao cho  ông như áo cà sa, kệ tả tâm… và dặn lại rằng: Huyền Quang sẽ là người hộ trì và thừa kế. Đêm 3 – 3, Pháp Loa viên tịch tại thiền viện Quỳnh Lâm. Theo di chúc của thiền sư, xá lỵ của ông được đặt trong Viên Thông Bảo Tháp sau chùa Thanh Mai.
Cuộc đời Pháp Loa không dài, nhưng đã làm nên sự nghiệp lớn. Ngài đã đào tạo một thế hệ học trò xuất sắc hơn 30 người, nuôi dạy 15.000 tăng ni, đúc trên 1.300 pho tượng lớn nhỏ, xây dựng hàng trăm chùa, tháp tiêu biểu là các trung tâm tôn giáo Yên Tử, Côn Sơn, Thanh Mai và Viện nghiên cứu Phật giáo Quỳnh Lâm. Ông cho vẽ nhiều bộ tranh tượng, khắc in bộ kinh Đại Tạng và dành nhiều giờ thuyết pháp, giảng kinh. Ông là người thừa kế, phát triển Thiền Phái Trúc Lâm lên đỉnh cao. Từ đó, ngày mất của Đệ nhị tổ Pháp Loa trở thành ngày tổ chức lễ hội chùa Thanh Mai.
Tại buổi lễ, lãnh đạo Cục Di sản Văn hóa, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã lên trao quyết định của Thủ tướng Chính phủ công nhận tấm bia “Thanh Mai Viên Thông Tháp Bi” là bảo vật quốc gia.
Tấm bia “Thanh mai Viên Thông Tháp Bi” được tạo tác bằng đá xanh nguyên khối được đặt trên lưng rùa đá. Tấm bia có trán dẹt, mỏng, có kích thước 131*82*14 cm, trang trí hình rồng có mào. Ngoài ra, còn có các hoa văn thắt túi, hoa dây, sóng nước hình núi đặc trưng của lối trang trí, kiến trúc thời Trần.
Hai mặt bia khắc khoảng 5000 chữ Nho. Văn bia do Trung Minh biên tập, dựa theo cuộc đời của Pháp Loa, Tam tổ Huyền Quang hiệu đính, Thiệu Tuệ viết chữ. Bia được khắc dựng năm Đại Trị thứ 5 (1362). Ngoại nội dung về thân thế, sự nghiệp của Đệ nhị Pháp Loa, nội dung trên tấm bia còn cung cấp thông tin về tình hình chính trị, tôn giáo, ruộng đất đương thời và những hoạt động của 3 vị tổ Trúc Lâm: Trần Nhân Tông, Pháp Loa, Huyền Quang. Văn bia còn cho biết năm, tháng xây dựng những công trình tôn giáo lớn đương thời.
Trước đó, Ban tổ chức lễ hội cùng đông đảo phật tử, nhân dân du khách thập phương đã tổ chức rước lễ phẩm.
Lễ hội  chùa Thanh Mai được tổ chức trong 3 ngày, từ 28 đến 30 – 3 (tức từ ngày 1 đến ngày 3 – 3 âm lịch). Trong 3 ngày diễn ra lễ hội sẽ diễn ra các hoạt động nghi lễ trang trọng như: Lễ cáo yết, rước lễ phẩm, tuần đại cúng Phật, lễ mộc dục và cúng Tổ sư, lễ mông sơn thí thực...
 
Kim Xuyến
Call: 0912367777- 093880.2222